Offline Radio 27 Oct...

Gunaydin, bugun sizlerle yildizlarin yada Galaksilerin hizlarinin ve hareketlerinin nasil tespit edildigini ve  hesaplandigini anlatacagim....

Sehir isiklarindan uzak bir bolgede gokyuzune baktiginiz zaman, inanilmaz bir manzara ile karsilasirsiniz, gaksileri ve milyonlarca yildizin parlakliklarini gorebilirsiniz, bunlarin bazilarinin renkleri kirmiziya bazilarininkide maviye kaymaktadir, bazilarida parlak ve beyazdir. Galksilerin yada yildizlarin isiklarinin  renkli gorunmesi doppler effectiyle aciklanabilir. Eger bir yildizin rengi kirmiziya kayiyorsa yildiz bizden uzaklasiyor, eger maviye kayiyorsa biz dogru yaklasiyor demektir. 

Doppler effecti nedir?

Bir ambulansin size dogru geldigini dusunun, sireninin araliginin giderek arttigin duyarsiniz ve sizden uzaklastiginda da sireninin araliginin azaldigini duyarsiniz. 

Asagidaki resimde truncu size dogru gelen siren sesinin araligini, yesil sizden uzaklasan siren sesinin araligini gosteriyor.

 http://en.wikipedia.org/wiki/Doppler_effect

Isikta dalga seklinde yayilmaktadir. Isigin dalgaboyu degistigi zaman gorunur dalga boyu spektrumunda, isigin rengi degisir. Yani Kirmizi isigin dalga boyu, mavi isaga gore daha buyuktur.

Galaksilerden yada yildizlardan gelen isigin dalga boyu, yildizin harekityle degisir. Bize dogru   yaklasan bir yildizdan cikan isigin dalga boyunu biz daha kucuk goruruz, yani isik beyazdan maviye kayar. Uzaklasan yildizdan cikan isigin dalga boyunuda daha buyuk goruruz yani isigin rengi kirmiziya  kayar.

Galaksilerin yada yildizlari bizden ne kadar hizla uzaklasiyorlar yada bize nekadar hizla yaklasiyorlar?  Yine Doppler yontemini kullanarak bunu bulabiliyoruz.

Ornegin bir astronomun bir yildizi gozlemledigin ve yildizdan gelen isigin dalga boyunun 434 nm (nanno metre) den 482 nm ye ciktigini gozlemlemis olsun. Yani yildizin dalga boyu artmis, asagidaki formulde bu iki degeri yerine koyacak olursak yildizin bizden ne kadar hizla uzaklastigini buluruz:

v_{r = Yildizin Hizi,}  

c  = isik hizi (300000 km/sn)

λ = ilk gozlemlenen dalga boyu (434 nm) 

λ_r= Ikinci gozlemlenen dalga boyu (482 nm)

v_r = c(1 − λ/λ_r)    

v_r = 300000*(1-434/482) 

v_r = 30000 Km/sn  hizla yildiz bizden uzaklasiyor....

++++++++++++++++++++++++++++++++++

Evet bukadar fizikten sonra simdi Rod Stewart dinliyelim.... "Have you ever seen the rain .... "

Listen...