Offline Radio April19 2017

Gunaydin...

Bugun yayini Turkce yapacagim. Suanda saat sabah 4 bucuk gibi... bugun Karanlik madde ve Karanlik Enerjiyi anlatmak istedim... sonrada gunu sarkisini dinleyebilirsiniz... yada okumak istemezseniz yazinin sonuna gidip sadece gunun sarkisini dinleyebilirsiniz.. :)

Ama umarim okumak icin zaman bulabilirsiniz yada okumak istersiniz...

Eger bir sorunuz yada yorumunuz olursa asagidaki "comment" kismina yazabilirsiniz.

Karanlik Madde ve Karanlik Enerji
-----------------------------------------

Einstein General Gorecelik (General Relativity) denklemini buldugu siralarda evrenin statik oldugu dusunuluyordu ama Einstein denklemine gore Evren anlamsiz bir sekilde hizlanarak genisliyordu ve bu o zamana gore kabul edilemezdi.. ve Einstein istemeyerek ve yanlis oldugunu bile bile denklemine Lamda sabitini eklemisti bu sabite Kozmik sabit denildi... Daha sonra Hubble teleskopuyla galaksilerin birbirinden uzaklastigini gozlemledi ve evrenin genisledigini soyledi. Yani Einstein hakliydi.. denkleminden kozmik sabiti Lamda yi atti.. Evren statik degil evren hizlanarak genisliyordu. ... Bu ise encok Einstein sevindi, cunki denklemi dogruydu : )

Evernle ilgli arastirmalar ve gozlemler sonucunda bilim insanlari, Evren genisledikce hacminin artmasina ragmen, yogunluguninda sabit olarak ayni oranda kaldigini gozlemlediler....

Bunu soyle acikliyabliriz, elinizde yarim fincan kahve oldugunu hayal edin, sonra ona sut ekliyorsunuz, fincana daha fazla sut eklemeye devam ettikce sivinin hacmide giderek artar ve kahvenin yogunlugu azalir. Ama karanlik enerji bu sekilde davranmiyor, evren genisledikce ortaya surekli olarak yeni karanlik enerji cikiyor ve evrenin yogunlugu sabit kalmaya devam ediyor. Yani siz kahvenize nekedar sut eklerseniz ekleyin kahvenizin yogunlugu sabit kaliyor, buda suanda kullandigimiz fizik kanunlarina ters dusuyor.

Einstain, evren herseygibi atomlardan olusmustur demistir. Ama evrenin, yapildigi ayni zamanda baska birseyin daha var oldugu ortaya cikmistir. Farkli bir madde. 1975 yilinda Vera Rubin adindaki bir astronomer beklenmedik bir kesif yapmistir..Eger gezegenlerin hizlarini gunesten uzaklaiklarina gore dizerseken hizlidan yavasa dogru, Merkur, Venus Dunya, Mars.... Ploton seklindedir. Bunu grafik olarak gosterdigimizde buna rotation curve denir yani buda giderek azalan bir egridir. Kisacasi gunes sismeninden disari ciktikca Gezegenlerin hizlari yavaslamaktadir. Bu yercekimim somut halidir gezegenler gunesten uzaklastikca yavaslar... Galaksilerde gunes sistemimizle ayni sekilde isler, sipral bir galakside yildizlari merkezde bir gunes etrafinda donen gezegenlerin aksine gravity meydana getiren bir kara delik yorungede tutar. Vera, en yakin galaksi olan Andromedayi inceledi, ama Galakside merkezden daha ilerdeki yildizlarin yavaslamadiklarini farketti onlar merkeze yakin yildizlar kadar hizli hareket ediyorlardi ve yildizlarin hizlarinin galaksinin sinirina kadar sabit kaldigini gordu. Normalde yildizlarin uzaya sacilmasi gerekiyordu, ama oyle olmuyordu, diger sipral galaksilerdede ayni sonuc ortaya cikiyordu. Bunu aciklamak icin, variligini gormesigimiz bir seylerin olduguna karar verildi, o bilinmeyen sey ekstra yercekimi meydana getiriyor ve galaksileri bir arada tutuyordu. Bu seye "Karanlik Madde" denildi. Olcumler yapildiginda bu madde formunun atom formundan 90 kat daha agir olmasi onun varliginin bile onune geciyordu. 

Einstaindan enerji ve kutlenin bagintili olduklarini bikiyoruz, e=mc2  bu denkleme karanlik enerjiyi eklerseniz, karanlik maddenin karsiliyamadigi eksik kutleyi elde esersiniz. Sonuc olarak evren, %4 oraninda atom, %25 oranda karanlik madde, ve geriye kalan yuzde %70 oranida karankik enerjiden meydana geldigi ortaya cikmistir. Ama henuz kimse karnlik mddenin ne oldugunu henuz gozlemleyememistir. 

Yuksek olceklerde yani galaksiler boyutunda bizim kullandigimiz Newton yercekimi denklemleri kullanilmaz hale geliyor... Denklemlerin Galaksiler boyutundada calisabilmesi icin Kara Madde ve Kara Enerji bilinmeyenleri kullanilmak zorunda kaliyoruz. Eger Kara madde ve Kara Enerji diye birsey yoksa bizim kullandigimiz fizik sadece belli boyutlarda dogru oluyor.

Son olarak karanlik madde siyah, karanlik oldugundan Karanlik denmiyor bilinmedigi icin ona karanlik Madde deniyor.

Rihanna - California King Bed